. 113
5-2- طیف سنجی نمونه های صحرایی.. 114
5-3- نتایج حاصل از پردازش تحلیل مولفه های اصلی (PCA) 115
5-4- بررسی نتایج الگوریتم انطباق سیمای طیفی (SFF) 115
5-5- بررسی پتانسیل های معدنی و اقتصادی.. 117
5-5-1- نتایج حاصل از پردازش پالایش تطبیقی تنظیم کننده آمیخته (MTMF) 118
5-6- ارزیابی و درستی سنجی نتایج.. 118
5-7-1- گنبد نمکی های کرمستج و سیاه تاق.. 123
5-7-2- گنبد نمکی های کنار سیاه (کوه گچ) و جهانی.. 123
5-8- جمع بندی.. 125
5-9- پیشنهادات.. 127
منابع و مأخذ
منابع فارسی.. 128
منابع انگلیسی.. 131
1-1- کلیات
سنجنده استر[1] محصول مشترک آمریکا[2] و ژاپن است که بر روی ماهواره ترا[3] قرار دارد و در سال 1999 به فضا پرتاب شد. این سنجنده نسبت به سنجندههای چند طیفی[4] قدیمیتر از توان تفکیک طیفی بالاتری برخوردار بوده و دارای توانایی بهتری در تمایز واحدهای سنگشناختی میباشد (Fujisada,1995; Iwasaki et al., 2002). بنابراین با توجه به مطالعات انجام شده بر روی سنجنده استر و توانایی این سنجنده در بارزسازی واحدهای سنگی، در این پژوهش از داده های این سنجنده برای بارزسازی، تفکیک واحدهای سنگشناختی و پتانسیلیابی استفاده شد.
ته نشین شدن رسوبات تبخیری در ادوار گذشته، لایه های ضعیفی از نمک را به وجود آورده است که هم اکنون در اعماق زمین قرار دارد. صعود نمک منجر به ایجاد یک برآمدگی در سطح زمین شده و نهایتا˝ زمین را میشکافد و کوههایی از نمک به صورت گنبدنمکی بر روی زمین ظاهر می شود. ایران از نظر رسوبات تبخیری بسیار غنی است و بهترین نمونههای گنبدهای نمکی شناخته شده در دنیا مربوط به جنوب ایران و خلیج فارس است (شکل1-1). تعدادی گنبد نیز در جنوب استان سمنان و کرمان وجود دارد که از دریاهای عظیم ولی کم عمق تشکیل شده و اکنون در چندین کیلومتری عمق زمین مدفون هستند (صمدیان،1369) . در این تحقیق سعی می شود با بهره گرفتن از داده های فروسرخ بازتابی استر به تحلیل و نقشه برداری سنگشناختی گنبدنمکی دهکویه لار پرداخته و پتانسیلهای معدنی آن معرفی شوند.
شکل1-1- توزیع گنبدهای نمکی جنوب ایران و زاگرس (www.ngdir.ir).
1-2- طرح موضوع تحقیق و اهمیت آن
به طور کلی برجستگیهایی که توسط نمک به علت حرکات و بالا آمدن آن ایجاد میگردد، گنبدنمکی[5] نامیده می شود. همچنین گنبدهای نمکی حاوی کانیهای باارزشی هستند که میتوانند نقش قابل توجهی در صنعت داشته باشند. از جمله منابع اقتصادی با ارزش در گنبدهای نمکی، کانی هالیت یا نمک طعام است که در بسیاری از صنایع شیمیایی، دارویی و غذایی به میزان بسیار زیاد کاربرد دارد. از ترکیبات و ناخالصیهای مهم همراه با گنبدهای نمکی میتوان به گوگرد، گچ، هماتیت، پتاس، خاک سرخ وغیره اشاره کرد. بخشی از ذخیرههای نفتی و گازی دنیا در ارتباط با گنبدهای نمکی هستند. این ذخایر در اثر مهاجرت هیدروکربن برای پر کردن خلل و فرج ناشی از ایجاد
خرید اینترنتی فایل متن کامل :
تاقدیسهای زیرزمینی که همرا با حرکات نمکی است ایجاد میشوند. گنبدهای نمکی از نظر زیست محیطی نیز حائز اهمیت هستند و به دلیل شوری بالای خود میتوانند باعث کاهش کیفیت آبهای سطحی و آبخوانهای کارستی مجاور شوند. علم دور سنجی با تشخیص محل گنبدنمکی مورد مطالعه و واحدهای سنگشناختی آن می تواند گام موثری در شناخت بهتر آن بردارد. در این تحقیق با بهره گرفتن از فناوری سنجش از دور، ویژگیهای طیفی انواع واحدهای سنگی گنبدنمکی دهکویه لار واقع در جنوب استان فارس مطالعه و پس از اجرا کردن این ویژگیها بر روی داده های استر، نتایج آن به صورت تحلیل سنگشناختی ارائه خواهد شد.
1-3- هدف از تحقیق
در این پژوهش از داده های سنجنده استر مربوط به منطقه لارستان برای تحلیل سنگشناختی و پتانسیلیابی معدنی گنبدنمکی دهکویه استفاده شده تا با بررسی ویژگیهای سنگشناختی آن با بهره گرفتن از داده های VNIR+SWIR سنجنده استر، به شناسایی ویژگیهای طیفی و بارزسازی دقیقتر واحدهای سنگشناختی پرداخته، آنها را براین اساس ردهبندی کرده و سپس این ویژگیها را برای تشخیص و معرفی اندیسهای معدنی گنبد بکار بریم. در نهایت با تحلیل نتایج پردازشهای انجام شده، یک نقشه زمین شناسی از منطقه ارائه خواهد شد.
1-4- موقعیت جغرافیایی منطقه مورد مطالعه
گنبد نمکی دهکویه (سینه سفید) از نظر جغرافیایی بخشی از شهرستان لارستان در جنوب استان فارس میباشد که در فاصله 320 کیلومتری جنوب شیراز و 27 کیلومتری شمالشرق لار واقع است ( شکل 1-2 ).
شکل 1-2- موقعیت گنبدنمکی دهکویه در ایران.
این عارضه طبیعی از نظرموقعیت جغرافیایی محدودهای بین طول54 درجه و 28 دقیقه و 16 ثانیه شرقی و عرض 27 درجه و 54 دقیقه و30 ثانیه شمالی را به خود اختصاص داده است و قابلیت دسترسی به آن از طریق مسیر شیراز – جهرم – دهکویه و جاده خاکی با طول تقریبی 61/3 کیلومتراست که این مسیر نزدیکترین راه دسترسی به گنبدنمکی دهکویه میباشد. علاوه بر این مسیر، یک جاده خاکی دیگر با طول تقریبی 11 کیلومتر وجود دارد که از روستای دهکویه میگذرد. شکل ظاهری گنبد تقریبا˝ لوبیایی، که قطر بزرگ آن با روند شمال غرب – جنوب شرق 11 کیلومتر و قطر کوچک آن به طور متوسط نزدیک3 کیلومتر بوده و مساحتی نزدیک به 33 کیلومتر مربع را اشغال میکند. از نظرتوپوگرافی گنبد را میتوان به یک بخش مرتفع و دو بخش پست در نواحی غربی و شرقی تقسیم کرد که بخش مرتفع مرکز اولیه برونزدگی گنبد میباشد. قسمت های پست در نواحی غربی و شرقی یکسان نمی باشد و قسمت غربی تقریبا˝ کمتر از یک سوم قسمت شرقی میباشد.
گنبد نمکی دهکویه از شمال به رسوبات کواترنری، سازند آسماری– جهرم (ائوسن آغازین – میوسن آغازین)، عضو چمپه (میوسن پایینی) و عضو مول از سازند گچساران (میوسن بالایی)، از جنوب به عضو چمپه و مول، عضو گوری از سازند میشان (میوسن میانی-بالایی)، رسوبات کواترنری و سازند آغاجاری (میوسن پایانی – پلیوسن پایانی)، از غرب به رسوبات کواترنری و از جنوب شرقی با سازند بختیاری در تماس میباشد.
1-4-1- مسیرهای دسترسی به دهکویه
– مسیر شیراز- جهرم- دهکویه: این مسیر نزدیکترین راه دسترسی به دهکویه است.
– سایر مسیرها: مسیرهای فرعی دیگر مانند (لار- اوز- دنگز- دهکویه) و مسیر شیراز- جهرم- جویم- دنگز- دهکویه و مسیر داراب- دهکویه نیز وجود دارد که ارتباط منطقه با شهرهای دیگر را برقرار میسازند (شکل 1-3).
شکل 1-3- راه های دسترسی به روستای دهکویه و شهر لار (اطلس راه های ایران،1387).
1-4-2- جغرافیای طبیعی روستای دهکویه
روستای دهکویه با 875 کیلومتر مربع مساحت در جنوب ایران قرار دارد. این روستا از جهات شمال و شمال شرقی و شمال غربی به شهرستان زرین دشت و بخش بنارویه، از غرب و جنوب به دهستان حومه و شهر گراش و از سمت غرب و جنوب غربی با دهستان بیدشهر و شهر اوز در ارتباط است.
1-4-3- آب و هوای دهکویه
آب و هوای دهکویه مانند دیگر مناطق لارستان گرم و خشک است. در تابستان دمای هوا تا ۴۸ درجه سانتی گراد نیز می‌رسد و در زمستان‌ها به ندرت دمای هوا به صفر یا زیر صفر می‌رسد و فقط چند روزی آب‌ها یخ می‌زنند. میزان بارندگی سالانه به طور متوسط ۲۰۰ میلیمتر میباشد که بیشتر آن در بین ماه‌های آبان تا اسفند می‌بارد و در فصل تابستان باران‌های موسمی می‌بارد که مردم به آن «چل پسینی» می‌گویند زیرا بیشتر روزها هوا ابری است و به صورت پراکنده باران می‌بارد. بر اساس آمار و اطلاعات اداره کل هواشناسی از سال 1370 تا سال 1390 متوسط میزان دمای سالیانه 6/22 تا 3/24 و حداقل مطلق دما 8/3 تا 0/4 و حداکثر مطلق دما 45 تا 8/48 درجه سانتیگراد است. طی دوره 21 ساله مذکور متوسط دما حدود 4/22 متوسط حداقل دما حدود 6/1- و متوسط حداکثر دما 19/46 درجه سانتیگراد است. در این مدت گرمترین ماه سال تیر و به ندرت مرداد و سردترین ماه به طور عمده دی یا بهمن ماه بوده است.
