1-1–معماری سازمانی و کلیّات موضوع با گذار از عصر تولید انبوه به عصر مدیریت اطلاعات و دانش، كلیة فرایندها و فعالیت‌های سازمان‌ها تحت تأثیر تغییرات بنیادی قرار گرفته است. در این زمان، اطلاعات نه تنها یكی از منابع و دارایی‌های اصلی سازمان‌ها شناخته می‌شود، بلكه ابزاری برای مدیریت مؤثر سایر منابع و دارایی‌های سازمان نیز به شمار رفته و از اهمیت و ارزش ویژه‌ای در سازمان‌ها برخوردار شده است. از این رو، فناوری اطلاعات كه شامل فناوری‌های به كارگرفته شده در تولید، پردازش، انتقال، به كارگیری و مدیریت اطلاعات است، فرصت‌های جدیدی برای بهبود بهره‌وری در اختیار سازمان‌ها گذارده است. با فرصت‌های بالقوه‌ای كه فناوری اطلاعات برای دسترسی به بازارهای جهانی به وجود می‌آورد، بنگاه‌ها به طور فز اینده‌ای برای بهره گیری از این فرصت ها، تحریک می‌شوند[1]. در دهه‌ های گذشته، غالب سازمانها، راهبرد بازسازی و مهندسی مجدد را در پاسخ به مسائل و تغییرات محیطی انتخاب می‌کردند اما اکنون، رویکردها و راه ‌حل ‌های گذشته، قابلیت و توانایی خود را برای مقابله با مسائل سازمانی و محیط بیرونی از دست داده و بهتر است با رویکردها و دیدگاه‌های جدیدی جایگزین شود. بهترین و نوترین راه بقا و موفقیت سازمان‌ها در این آشفته بازار، توجه و تمرکز آن‌ ها بر «چابکی سازمانی» است. چابکی سازمانی، پاسخی است آگاهانه و جامع به نیازهای در حال تغییرِ مداوم در بازارهای رقابتی و کسب موفقیت از فرصت‌هایی که سازمان به دست می‌آورد[2]. بهره‌گیری از فناوری‌های نوین به ویژه فناوری اطلاعات جمله‌ی ابزارهایی بوده که در شکل‌های گوناگون خود مورد توجه مدیران سازمان‌ها بوده است. اما نکته‌ی حائز اهمیت، راهبری صحیح فناوری اطلاعات در جهت خلق ارزش در بخش‌های مختلف کسب‌وکار می‌باشد. بزرگترین چالش کسب‌وکارها در بهره‌برداری از خدمات فناوری اطلاعات، صرف کمترین هزینه ممکن و دریافت بهترین کیفیت می‌باشد. معماری سازمانی چابک متأثر از اصول تعریف شده برای توسعه نرم‌افزارهای چابک و مدیریت چابک می‌باشد. با این تفاوت که معماری سازمانی چابک دارای خصوصیات خاص خود می‌باشد و این به تفاوت مهندسی و مدیریت با معماری برمی‌گردد. در معماری علاوه بر اصول مهندسی بر هنر نیز تأکید بسیاری وجود دارد. همچنین در معماری علاوه برجنبه‌های ساختاری برجنبه‌های رفتاری هم تأکید وجود دارد[3]. در این تحقیق با توجه به تعاریف و اصول ارائه شده برای معماری چابک و ویژگی‌های چارچوب توگف و همچنین بهره‌گیری از فرایند برنامه‌ریزی راهبردی در سازمان، تلاش می‌کنیم مدلی برای تحقق چابکی در فرایند معماری سازمانی ارائه کنیم. 1-2–طرح مسئله و اهمیّت تحقیق درک اهمیت و ضرورت چابک‌سازی معماری سازمانی با در نظرگرفتن شرایط محیطی حاکم بر کسب‌وکارها، چندان دشوار نمی‌باشد. مسائلی چون بروز تغییرات پیش بینی نشده و ایجاد تلاطم در سازمان، روش‌های سنتی معماری سازمانی را دچار مشکلات متعددی می‌کند و سبب شکست معماری سازمانی و از دست رفتن سرمایه‌های هنگفتی در سازمان می‌شود. از سویی دیگر تغییر الگوها و مدل‌های کسب‌وکار، بر اثر تحولات سریع فناوری و بویژه فناوری اطلاعات، فضایی رقابتی بوجود آورده که غفلت از آن می‌تواند منجر به خطر افتادن حیات سازمان گردد و اینجاست که پایداری، قابلیت تطابق و انعطاف پذیری کسب‌وکار امری حیاتی خواهد بود. در عصر چابكی دیگر نمی توان همه چیز را ازقبل پیش بینی و برنامه‌ریزی كرد، لذا استفاده از روش‌های كلاسیک معماری سازمانی نتیجه بخش نخواهد بود. با توجه به گسترش تغییرات و تلاطم دیگر نمی‌توان وضعیت موجود و وضعیت مطلوب را به شكل ایستا تعریف نموده و سپس برای حركت از وضعیت موجود به وضعیت مطلوب برنامه‌ریزی نمود. روش‌های كلاسیک معماری سازمانی به دلیل داشتن برخی از ویژگی ها در محیط‌های پرتلاطم دچار مشكلاتی هستند. برخی از این ویژگی ها عبارتند از [5]: سخت بودن تولید محصولات و فرآورده‌های معماری سازمانی تولید حجم عظیمی از مستندات وجود افراد تطبیق ناپذیر در تیم معماری سازمانی و سایر تیم ها اصرار بیش از حد داشتن به مسائل تكنیكی به جای همكاری و كارتیمی عدم بكارگیری مدیریت دانش محور استفاده از متدولوژی‌های نامناسب عدم وجود ابتكار و خلاقیت درافراد و تبعیت محض از برنامه‌ها و رعایت حداكثر بروكراسی وجود فازها و چرخه‌های طولانی برگزاری جلسات نامناسب كارشناسی و مدیریتی طولانی بودن زمان توسعه سیستم‌های كاربردی اثر بخش و تحول آ خرید اینترنتی فایل متن کامل : فرین و… روش‌های چابك معماری سازمانی سعی دارند تا از شكنندگی معماری سازمانی در سازمان‌های متلاطم و پرتغییر جلوگیری نمایند [5]. چارچوب توگف به لحاظ شکل و ماهیت، برخی از ویژگی‌های معماری چابک را دارا می‌باشد. ازجمله‌ی این ویژگی ها می‌توان به چرخه‌ی تکرار و توسعه‌ی تدریجی و افزایشی آن حول نیازمندی‌های ذینفعان اشاره کرد. تلاش ما در این تحقیق بر این اساس بوده که با توجه به اصولی که برای چابکی ارائه شده است و تجاربی که در زمینه وجود دارد، با بهره گرفتن از چارچوب توگف و ترکیب آن با موضوع برنامه‌ریزی راهبردی سازمان مدلی را جهت تحقق چابکی معماری سازمانی در عمل ارائه نمائیم.