فصل اول: کلیات پژوهش 1-1 دیباچه…………………………………………………………………………………………………………………. 2 1-2 بیان مسئله و علل برگزیدن موضوع پژوهش……………………………………………………… 3 1-3 اهمیت و ضرورت پژوهش…………………………………………………………………………………. 5 1-4 هدف پژوهش…………………………………………………………………………………………………….. 6 1-5 نوع طرح پژوهش………………………………………………………………………………………………. 6 1-6 فرضیات پژوهش………………………………………………………………………………………………. 7 1-7 روش پژوهش…………………………………………………………………………………………………….. 7 1-8 جمع آوری اطلاعات……………………………………………………………………………………………. 7 1-9 ابزار اندازه گیری اطلاعات ……………………………………………………………………………….. 8 1-10 قلمرو پژوهش………………………………………………………………………………………………….. 8 1-11 محدودیت های پژوهش……………………………………………………………………………………… 8 1-12 واژگان تخصصی پژوهش……………………………………………………………………………………. 9 1-13 ساختار پژوهش………………………………………………………………………………………………… 10 فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه پژوه گفتار اول: حسابداری و گزارشگری مالی برون سازمانی 2-1 دیباچه ………………………………………………………………………………………………………….. 12 2-1-1 حسابداری و پیرامون آن…………………………………………………………………………….. 12 2-1-2 هدف های صورتهای مالی…………………………………………………………………………… 14 2-1-3 نقش صورتهای مالی اساسی درتحقق اهداف حسابداری وگزارشگری……….. 14 2-1-4 اهداف حسابداری ………………………………………………………………………………………. 15 2-1-5 گزارش های حسابداری……………………………………………………………………………….. 17 2-1-6 صورتهای مالی و گزارشگری مالی………………………………………………………………. 18 2-1-7انواع گزارشهای مالی…………………………………………………………………………………… 18 2-1-8 استفاده کنندگان گزارشهای مالی………………………………………………………………… 19 2-1-9 ویژگی های کیفی اطلاعات حسابداری………………………………………………………….. 22 گفتار دوم: گزارشگری مالی تحت وب 2-2 دیباچه ………………………………………………………………………………………………………….. 27 2-2-1 تاریخچه اینترنت………………………………………………………………………………………… 27 2-2-2 وضعیت کنونی اینترنت در ایران و جهان…………………………………………………… 28 2-2-3 محدودیت های گزارشگری مالی سنتی………………………………………………………… 29 2-2-4 لزوم مدل جدید گزارشگری مالی………………………………………………………………… 31 2-2-5 موضوعات مهم در ارتباط با گزارشگری مالی تحت وب……………………………… 32 2-2-6 انگیزه های موجود برای گزارشگری مالی تحت وب……………………………………… 34 2-2-7 ریسک های ذاتی در گزارشگری مالی تحت وب……………………………………………. 37 2-2-8 زبان علامت گذاری فوق متن (HTML) در مقابل فرمت مدرک قابل حمل 39 گفتار سوم: زبان توسعه پذیر گزارشگری مالی (XBRL) 2-3 دیباچه ………………………………………………………………………………………………………… 41 2-3-1 تاریخچه XBRL………………………………………………………………………………………. 42 2-3-2 تعریف XBRL………………………………………………………………………………………….. 44 2-3-3 علت بوجود آمدن XBRL………………………………………………………………………… 45 2-3-4 XBRL چگونه کار می کند………………………………………………………………………… 2-3-5 فرایند XBRL…………………………………………………………………………………………. 48 50 2-3-6 تاثیرات XBRL بر حسابرسی……………………………………………………………………. 60 2-3-7 XBRL و استانداردهای حسابداری……………………………………………………………. 61 گفتار چهارم : پیشینه پژوهش 2-4 پژوهشهای برون از کشور ………………………………………………………………………….. 64 2-5 پژوهشهای درون کشور…………………………………………………………………………………. 67 فصل سوم: روش شناسی پژوهش 3-1 دیباچه ………………………………………………………………………………………………………….. 71 3-2 جامعه آماری…………………………………………………………………………………………………. 71 3-3تعیین حجم نمونه………………………………………………………………………………………….. 72 3-4 فرضیه های پژوهش………………………………………………………………………………………. 73 3-5 روش پژوهش…………………………………………………………………………………………………. 74 3-6 جمع آوری اطلاعات………………………………………………………………………………………. 74 3-7 ابزار اندازه گیری اطلاعات……………………………………………………………………………… 74 3-8 روایی و پایایی پرسشنامه……………………………………………………………………………… 3-8-1 روایی پرسشنامه…………………………………………………………………………………… 3-8-2 پایایی پرسشنامه………………………………………………………………………………… 75 75 76 3-10 آماره آزمون………………………………………………………………………………………………….. 77 فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها 4-1 دیباچه ………………………………………………………………………………………………………….. 80 4-2 اطلاعات جمعیت شناسی……………………………………………………………………………….. 81 4-3 آزمون فرضیه ها……………………………………………………………………………………………. 4-3-1 آزمون فرضیه اصلی اول………………………………………………………………………. 4-3-2 آزمون فرضیه فرعی 1…………………………………………………………………………. 4-3-3 آزمون فرضیه فرعی 2………………………………………………………………………… 4-3-4 آزمون فرضیه فرعی 3…………………………………………………………………………. 4-3-5 آزمون فرضیه اصلی دوم……………………………………………………………………… 87 87 90 93 96 99 فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادها 5-1 دیباچه ……………………………………………………………………………………………………………. 104 5-2 بحث و نتیجه گیری………………………………………………………………………………………….. 104 5-2-1 نتیجه گیری براساس فرضیه اصلی اول………………………………………………… . 5 -2-2نتیجه گیری براساس فرضیه فرعی …………………………………………………………….. 5-2-3 نتیجه گیری براساس فرضیه فرعی 2……………………………………………………… 5-2-4 نتیجه گیری براساس فرضیه فرعی 3……………………………………………………… 5-2-5 نتیجه گیری براساس فرضیه اصلی دوم………………………………………………….. 106 106 107 107 108 5-3 پیشنهادهای کاربردی در راستای پژوهش ………………………………………………………… 109 5-4 پیشنهادها برای پژوهشهای آتی………………………………………………………………………… 110 دیباچه امروزه دگرگونی های شگرفی در زمینه فن آوری اطلاعات رخ داده و پیشرفت‌های آن فراگیر شده است. به طوری كه روندهای دگرگونی را در زمینه های مختلف ایجاد كرده است. مهمترین ویژگی های آن سرعت زیاد در پردازش داده ها ، دقت بسیار زیاد ، سرعت بالای دسترسی به اطلاعات، به روز بودن، امكان مبادله الكترونیكی داده‌ها، كیفیت بالا، قیمت فوق‌العاده ارزان و رو به كاهش می باشد و از سویی گسترش حجم عملیات و پیچیده‌تر شدن امور پیش روی ما می باشد. با توجه به این عوامل دیگر نیازی به توجیه استفاده از فن آوری اطلاعات در دنیای امروز نخواهد بود و حسابداری نیز ناگزیر به كاربرد و استفاده از تمام یا برخی از روش های نو در ارائه خدمات و وظایف خود می باشد. چرا كه به گفته گری ساندم رئیس پیشین انجمن حسابداران آمریكا، نقش اطلاعات در جامعه اهمیت بیشتری پیدا كرده پس تهیه كنندگان اطلاعات به خصوص حسابداران باید تهیه كننده اطلاعات پیشرفته و باكیفیت باشند تا خدمات شان با قیمت های بالا خریدار داشته باشد، در غیر این صورت در آینده جایگاهی نخواهند داشت(حسن آقایی، 1385،1). شكی نیست كه فن آوری اطلاعات، جریان اطلاعات را بین شركتهای تهیه كننده اطلاعات و استفاده كنندگان اطلاعات تغییر داده است. از سالها قبل كلیه مراحل چرخه حسابداری بجز گزارشگری به صورت الكترونیكی انجام می شدند. با این وجود، رشد فزاینده فن آوری اطلاعات از قبیل پیدایش اینترنت و ابزارهای آن و استفاده از آنها در گزارشگری ،از سال 1997 مكانیزم جدیدی را ایجاد کرده اند و گزارشگری مالی را به سمت گزارشگری مالی به هنگام سوق داده اند. بدین صورت كه با بهره گرفتن از XBRL سامانه مالی یكپارچه شركت به صورت مستقیم به اینترنت وصل می شود. بنابراین استفاده كنندگان از اطلاعات حسابداری در هر نقطه از جهان می توانند به وب سایت شركت مراجعه كرده و هر لحظه صورتهای مالی را با آخرین تغییرات مشاهده و تجزیه و تحلیل كنند، حتی با بهره گرفتن از نرم افزارهای هوشمند ERP، HTML، XML، XBRL و … استفاده كنندگان می‌توانند نسخه خود را برای گزارش دلخواه دستكاری نمایند. به این ترتیب، نیازی به چاپ و توزیع صورتهای مالی آن هم تنها در پایان سال مالی و میان دوره‌ای نخواهد بود.(WWW. BILAN.IR) این نوع گزارشگری مالی كه در آن اطلاعات از طریق اینترنت در همه حال در دسترس خواهد بود گزارشگری مالی به هنگام می گویند. 1-2بیان مسئله و علل برگزیدن موضوع پژوهش در دو دهه اخیر پایانی قرن بیستم سه نوآوری مهم یعنی دورنگار، ، تلفن همراه و اینترنت، نشان داده است كه چگونه گسترش ارتباطات می تواند در ایجاد بازار تولیدات تأثیر داشته باشد. و شیوه های كار و زندگی مردم را تغییر دهد. پیشرفت فن آوری ارتباطات از راه كاهش هزینه خدمات، بهبود توان شبكه های ارتباطی، خصوصی كردن و تجارتی كردن بخش ارتباطات عرضه و تولید ارتباطات و خدمات جهانی را افزایش داده است. حسابداری زبان یک واحد تجاری است. چیزی كه بدون آن واحدهای تجاری نمی‌توانند وجود داشته باشند. واحدهای تجاری می توانند بدون داشتن دفاتر اداری، تنخواه و‌ گاهی اوقات حتی بدون وجود كارمندان به فعالیت خود ادامه دهند لیكن بدون وجود یک سامانه حسابداری نمی‌توانند به تداوم خود ادامه دهند. واحدهای تجاری به دنبال كسب سود هستند و برای موفقیت در فرایند كسب سود مجبور هستند که یک سامانه حسابداری كامل داشته باشند. باید سامانه ای وجود داشته باشد كه بتواند قابلیت بهتری داشته باشد و نسبت به مانده راه‌حلهای موجود ایمن تر و راحت‌تر باشد. (ثقفی و دیگران، 1384 ، 6) فن آوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) آن چنان همه چیز را در دنیای معاصر تحت‌الشعاع قرار داده است كه بدون تردید می توان همان عبارتی را كه روزگاری درباره نفت گفته می شد درباره آن به زبان آورد: این كه در هرچیز كه پیرامون ما وجود دارد ردپایی از اطلاعات و فن آوری در آن دیده می شود. سازمانها و شركتها در عصر فن آوری پیشرو اطلاعات و ارتباطات چهره متفاوتی یافته اند و شاید بیشترین تأثیر را از این دگرگونی ها پذیرفته اند. این موج تازه، نه تنها نظام های اطلاعاتی سازمانها را تحت تأثیر قرار داده و دگرگون ساخته بلكه بر چگونگی انجام فعالیتها و حتی تقدم و تأخر فرایند های انجام كار نیز آثار شگرفی داشته است. حسابداران بیش از همه مترصد پیامدهای دگرگونی دنیای ICT هستند زیرا چگونگی این دگرگونی ها مستقیماً با نحوه انجام وظایف روزمره‌شان و بهبود فرایندهای انجام این امور مرتبط است.(عرب مازار یزدی، 29،1384) روند پر شتاب دگرگونی های صورت گرفته در حوزه فن آوری اطلاعات و ارتباطات و به ویژه اینترنت در حوزه حسابداری، منجر به یک روش نوین و انقلابی برای گزارشگری مالی شده است. با توجه به اهمیت این نوع گزارشگری كه می تواند تأثیر بسزایی بر تصمیم گیری استفاده كنندگان از اطلاعات مالی داشته باشد. چند پرسش در این ارتباط مطرح می شود: – آیا گزارشگری مالی تحت وب می تواند ویژگی های کیفی اطلاعات حسابداری را برای تصمیم گیری تحت تأثیر قرار دهد؟ – آیا گزارشگری مالی تحت وب می تواند باعث ارتقاء ویژگی کیفی مربوط بودن اطلاعات حسابداری خرید اینترنتی فایل متن کامل : شود؟ – آیا گزارشگری مالی تحت وب باعث کاهش ویژگی کیفی قابلیت اعتماد اطلاعات حسابداری می شود؟ – آیا گزارشگر ی مالی تحت وب می تواند باعث ارتقاء ویژگی کیفی در دسترس بودن اطلاعات حسابداری می شود؟ – آیا مدیران شرکتهای ایران با فرهنگ گزارشگری مالی تحت وب آشنا و آگاه می باشند؟