:

نمایشنامه یکی از انواع مهم آثار ادبی است که نویسندگان از آن به واسطه­ رابطه­ تنگاتنگی که با جامعه دارد، برای بیان افکار و دغدغه­های خود بهره می­برند. نمایشنامه­ی شعری یکی از انواع نمایشنامه در دوران معاصر است که بسیار مورد توجه نویسندگان عربی قرار گرفته است. صلاح عبدالصبور یکی از سردمداران این نوع هنری است.

صلاح عبدالصبور شاعر و نویسنده معاصر عربی از پیشگامان شعر مدرن مصر محسوب می­ شود و با مهارت خود توانست نمایشنامه­ی عربی را وارد مرحله­ جدیدی نماید. وی همواره معتقد بود یک ادیب قبل از این که یک نویسنده یا شاعر باشد باید زبان گویای مشکلات و کاستی­های جامعه خود باشد. پنج نمایشنامه­ی شعری او به شکل­های گوناگون به شرایط نا به سامان موجود در مصر میان سال­های 1952 تا 1971 اشاره دارد. شخصیت­هایی که در نمایشنامه­های او حضور دارند، هر کدام بیانگر یکی از مسائل و دغدغه­های انسان معاصر است که در این آثار انعکاس می­یابد که تحلیل مضامین نمایشنامه­های وی، موضوع اصلی پایان­ نامه حاضر است.

برای این منظور پس از بررسی کلیات، ابتدا به سیر نمایشنامه نویسی در سرزمین­های عربی به ویژه نمایشامه­ی شعری پرداخته شده، سپس در فصل سوم در خصوص زندگی شاعر، ادبیات و خلاصه نمایشنامه­های شعری او سخن گفته شده است. در فصل چهارم نیز تاثیرپذیری عبدالصبور از نمایشنامه­های غربی و میراث­های قدیم و جدید عربی مورد بررسی قرار گرفته است و سعی بر این بوده تا در این میان از مثال­های مناسب برای بهتر روشن شدن مبحث استفاده شود و هدف از اشاره به این تأثیرپذیری­ها، این بوده که وی در نگارش نمایشنامه­های خود بی تاثیر از دیگر نمایشنامه­ها نبوده است. در ادامه تلاش شده تا مضامین موجود در نمایشنامه­ها استخراج و مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد.

 

1-2-بیان مسأله:

صلاح ­عبدالصبور از شاعران برجسته­ی معاصر و از پیشگامان شعر مدرن مصراست. او در زمینه ­های مختلف، خلاقیت منحصر به فردی را در آثار شعری خویش انعکاس می­دهد که رهاورد این تلاش­ها، شکل بخشیدن به حرکتی درخور تحسین در عرصه­ شعر و ادبیات معاصر عربی است.

صلاح­ عبدالصبور وظیفه­ی شعر را در حوزه­ وابسته­ی به هم جست­وجو می­ کند. حوزه­ اول؛ کارکردهای اجتماعی یا تعهدآور ادبیات را شامل شده و در حوزه­ دوم بر آن است تا کارکرد هنری و زیبایی­شناسی اثر نیز تأمین گردد.

دیوان صلاح­ عبدالصبور از دو بخش خاص، تشکیل می­ شود؛ بخش اول شامل اشعاری در قالب شعر حر(شعر نو) و بخش دوم دربردارنده­ی پنج نمایش­نامه است که به صورت «المسرحیة الشعریة» (نمایش­نامه شعری) تدوین یافته­است که عبارتند از:

خرید اینترنتی فایل متن کامل :

 

 

 

1- مأساة الحلاج

2- الأمیرة تنتظر

3- مسافرلیل

4- لیلی و مجنون

5- بعد أن یموت الملک

عبدالصبور در نمایش­نامه­های خود تجربه­ کهن شعر عربی را با تکنیک­های ادبیات نوین درهم آمیخته و آثاری بی­نظیر را رقم­ زده ­است. آمیزش تجربه­ شاعر و اندیشه­ های رئالیستی به ویژه تحت تأثیر «ماکسیم گورگی» و «برشت» از سویی و تأثیرپذیری از سمبولیست­هایی نظیر «مالارمه»، «ورلن» و «ماترلینگ» از سویی دیگر، باعث می­ شود، این فرضیه شکل یابد که نمایش­نامه­های صلاح عبدالصبور، نقطه­ی عطفی در تحول شعر عربی­ است.

در پایان نامه­ حاضر تلاش بر این ­است که ضمن توجه به وجوه زیبایی­شناسی و هنری نمایش­نامه­های صلاح ­عبدالصبور، ابعاد معنایی آن­ها تبیین­گردد. عوامل و زیرساخت­های تولید معنا، مشخص­شده و مصادیقشان در متن تمییز داده­ شود و پیامدهای آن­ها نیز در حد امکان تفسیر داده­ شود.