بررسی زیبایی شناسی خطبه های طاووس، أشباح و قاصعه |
به طور خلاصه این پایاننامه در پنج فصل کلی نگاشته شده است:
فصل اول: به کلیات تحقیق که شامل بیان مسئله، سوابق، فرضیهها، اهداف، ابزار گردآوری تحقیق میپردازد.
فصل دوم: به بررسی نظریهها و مفاهیم زیبایی و تقسیمبندی آن میپردازد.
فصل سوم: به جایگاه ادبی امام علی (ع) و تأثیر امام علی(ع) بر ادب عربی میپردازد.
فصل چهارم: به بررسی عناصر زیباییشناسی در خطبههای طاووس، اشباح وقاصعه میپردازد.
فصل پنجم: به نتیجهگیری وپیشنهادات میپردازد.
بیان مسأله
دربارهی چیستی زیبایی، سخنها بسیار رانده شده است. برخی زیبایی را تناسب و هماهنگی اجزا با کل و هماهنگی اجزا با یکدیگر و عدهای آن را به سودمندی یا توانایی یا لذت و یا عشق تعریف کردهاند. تعریف زیبایی بسیار دشوار است اما بیشک، زیبایی یک کیفیت نگارین نمادی است که از سه ویژگی برخوردار است و موجب انبساط روح و روان آدمی میگردد. اولاً همراه با لذت است، ثانیاً ملزوم مطلوبیت است یعنی چیز زیبا برای شخص، دارای ارزش و مطلوبیت است. ثالثاً شگفت انگیزی و تعجب آور بودن را به ارمغان میآورد.(یاسوف، 1388: 17) مطالعات فلسفی ونظری درباره زیبایی دانش زیباشناسی را به وجود آورده بر این اساس آن را میتوان تعریف کرد:«زیبا شناسی شاخه ای از فلسفه است که با طبیعت زیبایی وداوری درباره آن سروکار دارد»یا«گستره ای از دانش است که با توصیف پدیده های هنری وتجربه زیباشناسی وتفسیر آن سرکار دارد»(عبد الحمید، 2001 :18) پیشینه گفتمان زیباییشناسی در تاریخ عرب به قدمت تاریخ اعجاز قرآن كریم است. نخستین محور زیباشناسی، نظم قرآن بود كه
خرید اینترنتی فایل متن کامل :
آن را ابراهیم بن سیار معروف به نظام مطرح كرد. وی مساله فصاحت و بلاغت عرب را میشناخت و از ادیبان عصر خود بود و میشناخت كه چگونه عرب در نظم و نثر چیرگی دارد برای نظام، این پرسش مطرح شد كه چگونه عرب نتوانست بمانند قرآن بیاورد، او نظریه اعجاز صرفه را مطرح كرد، تا نشان دهد كه با همه چندگانگی و پاشانی بودن قرآن، از نظم و اعجاز ویژهای برخوردار است و به این كتاب زیبایی مخصوص بخشیده كه غیرقابل معارضه است جاحظ شاگرد وی نیز كار استاد خود را دنبال كرد، هر چند كه او دیدگاه استادش درباره صرف را نمیپذیرفت، اما او كتاب نظمالقرآن را به همین جهت نگاشت تا یادآوری كند كه برجستگی و ویژگی قرآن را به عامل بیرونی مانند صرفه برنمیگردد و خود این كتاب دارای نظم بیمانند است (زرکشی ،1997 :93)
از عناصر زیباییشناسی ادبی میتوان لفظ، معنا، عاطفه، خیال و موسیقی را برشمردکه این پژوهش به دنبال بررسی این عناصر میباشد :
لفظ: لفظ یکی از مهمترین و اساسیترین عنصر تشکیل دهندهی یک اثر ادبی و مادهی اولیهی آن به شمار میآید و شکل ظاهری متن از زیبایی لفظ بر میخیزد بنابراین استفاده از کلمات نازیبا هرچند دارای مفاهیمی بلند باشد جذابیتی برای خواننده ایجاد نمیکند تا با متن به راحتی همراه شود.
از جمله کسانی که به لفظ اهمیت میدهند و آن را برتر میشمارند صاحب الصناعتین است که میگوید: «معانی میان عقلا مشترک است زیرا اتفاق میافتد که معنایی خوب برای بازاری و نبطی و زنگی حاصل میشود، اما مردمان از جهت الفاظ و چیدن و تألیف و نظم آن بر هم رجحان پیدا میکنند.» (عسکری: بیتا، 196)
مضمون یا محتوی: مضمون یا محتوی، عبارت است از: هر آنچه که اثر هنری شامل آن است از قبیل، فکر، فلسفه، اخلاق، اجتماع، سیاست، دین یا موضوعات دیگر با اهمیت تاریخی یا ملی در اینجا مضمون یا محتوی غالبا مادهی خاصی است که ادیب یا شاعر آن را به کار می گیرد و هنرمند آن را به شکل مورد نظر خود در میآورد. (العشماوی، لاتا: 220)
عاطفه: از دیگرعناصر زیباییشناسی سخن عاطفه است منظور از آن، اندوه یا حالت حماسی یا اعجابی است که شاعر از رویداد حادثهای در خویش احساس میکند و از خواننده یا شنونده میخواهد که با وی در این احساس شرکت داشته باشد نمیتوان به یقین پذیرفت که امکان آن باشد که هنرمندی حالتی عاطفی را به خوانندهی خویش منتقل کند، بیآنکه خود آن حالت را در جان خویش احساس کرده باشد». (شفیعی کدکنی، 1366: 24) پس مراد از عاطفه و احساس بیان مفاهیمی از قبیل اندوه، شادی، نفرین، آرزو، شگفتی و … میباشد که گوینده به مناسبت عاطفه و احساس که قصد اظهار آن را دارد از معانی مجازی جملات خبری یا پرسشی یا امری نیز استفاده میکند. (شمیسا،1370: 134)
خیال: از آنجا که خیال یک توانایی مشترک میان انسانهاست، درک و فهم تصاویر خیالی و مضامین آن کار چندان دشواری نیست هرچند که شدت و ضعف آن در میان انسانها متفاوت است. فلاسفه یونانی به طور کلی هنر را معادل تقلید و محاکات میدانستند. واژه تقلید یا محاکات یکی از اصطلاحات رایج در سرزمین یونان بوده و مفاهیمی چون نمایش یا باز آفرینی را به ذهن منتقل میکرد (آل بویه لنگرودی، 1389: 7)
فرم در حال بارگذاری ...
[جمعه 1400-05-08] [ 02:30:00 ق.ظ ]
|