قرآن مجید کتاب دینی ماست، معانی و مفاهیم آن در طول چهارده قرن از جهات مختلف در حیات فردی و اجتماعی ما تأثیر پنهان و آشکار نهاده است. چنان که امروزه نمی توان جنبه ای از جنبه های گوناگون زندگی مسلمانان را یاد کرد که قرآن کریم و معانی والای آن به نحوی مستقیم یا غیرمستقیم، در آن تأثیری نگذاشته باشد. (حلبی؛ 1374: 11)

بینامتنی به بررسی نحوه‌ی حضور یک متن در متن دیگر می پردازد و با حذف مفاهیمی چون مؤلف، تاریخ و جامعه، متن را مستقل، ولی وابسته به متون دیگر در نظر می گیرد. با اندک تأمّلی در آثار پیشینیان درمی یابیم که تشابهات بسیاری بین موضوعات نقدی معاصر در غرب و علم نقد قدیم عرب می توان یافت.

ازمیان آثار فراوانی که به نوعی با متون دیگردرارتباط هستند، مقامات50 گانه ی زمخشری نوشته ی نویسنده ی ایرانی الاصل، اهل زمخشر از توابع خوارزم در شمال خراسان را برگزیده ایم.زمخشری در علوم مختلف،تبحر و تخصص داشت وتسلط او بر علوم گوناگون باعث شد تا در زمینه های مختلف به نگارش بپردازد.او از طرف عالمان بزرگی چون سمعانی که معاصر وی بوده است مورد تقدیر و تکریم قرار گرفته است و مجموع عباراتی که علماء درباره ی زمخشری آورده اند حکایت از وسعت شخصیت علمی او دارد. وی با توجه به اینکه درعلوم مختلف تفسیر و فقه و حدیث وصرف و نحوو لغت ومجازات وعروض و…فریدالعصر ویگانه ی دوران خود بوده است ، توانسته

خرید اینترنتی فایل متن کامل :

 

 

 تعامل نیکویی با قرآن برقرار سازد و به نحوی شایسته در مقامات خود از آیات آن بهره برده است.

این پژوهش در پنج  فصل تدوین شده است: در فصل اول کلیات پایان نامه بیان شده است.  در فصل دوم مروری بر اوضاع سیاسی، اجتماعی و اقتصادی عصر زمخشری در فصل سوم زندگی زمخشری، و اوضاع اجتماعی و سیاسی عصر زمخشری وصفات، عقاید، توانایی های علمی و ادبی، اساتید، شاگردان و آثار او مورد بحث قرار گرفته است و در فصل چهارم تناص،مقامه و مقامه نویسی به شیوه ای آزاد و نگاهی ادبی که در آن بیشتر از آیات اشاره شده است که مورد توجه بوده است و در این فصل تحلیل مقامه نویسی با تکیه بر مفاهیم دینی و قرآنی نیز بیان گردیده است، در فصل پنجم به توضیح روابط بینامتنی قرآن در مقامات زمخشری پرداخته شده است.

بیان مسأله
مقامه به طور کلی از انواع داستان های کهن می باشد که با نثر مصنوع آمیخته با شعر در مورد یک قهرمانی است که به صورت ناشناس در داستان ظاهر می شود و حوادثی به وجود می آورد و همین که در پایان داستان شناخته می شود ناپدید می گردد تا آنکه دوباره در هیبتی دیگر، در مقامه بعدی آشکار می شود، لذا مقامات را می توان به مجموعه ای از داستان های مجزا دانست که دارای وحدت موضوع می باشند، محمود بن عمر زمخشری ملقب به ابوالقاسم  شاعر، ادیب و سخن سرای بزرگ ایرانی در زمره ی مقامه نویسان تاریخ ادبیات عرب به شمار می رود. مقامات زمخشری شامل 50 مقامه بوده که در بعضی کتب به  النصائح الکبار معروف است. اگرچه مقامات بدیع الزمان و حریری از شهرت بیشتری برخوردارند. ولی سبک مقامات زمخشری آن را از دیگر مقامه ها ممتاز می سازد. از ویژگی های منحصر به فرد مقامات زمخشری، در این تحقیق استفاده از تناص قرآنی در این مقامات است.